///Un musèu associatiu
Lo Musèu Joana de Labrit, istòria deu protestantisme bearnés, qu’ei un musèu associatiu. Las soas prumèras colleccions que son sortidas deu hons documentari amassat per lo Centre d’Estudi deu Protestantisme bearnés (CEPB).
Creat en 1987, aqueste organisme « qu’a per vocacion de descobrir e d’estudejar lo protestantisme en Béarn e hens los país de l’Ador. Atau que sauva deu desbromb e de la destruccion las honts d’aquera istòria despuish lo sègle XVau dinc a uei lo dia. Tots los documents – manescrits, libes, objèctes, films …hidats au CEPB que son conservats aus Archius Departamentaus deus Pirenèus Atlantics on se tròba la sedença sociau de l’associacion. Devant l’endom d’aqueth hons documentari lo CEPB que voló presentar las soas colleccions au public. Enta realizar aqueth projèct qu’estó creat a Ortès lo Musèu deu Protestantisme bearnés en 1991. Enriquit per crompas, presents e depòsits, que s’orbí au public en 1995 e que prenó lo nom de Musèu Joana de Labrit en 2002.
/// Lo prètzhèit de l’associacion :
-
Crear, gavidar e administrar lo Musèu Joana de Labrit, istòria deu protestantisme bearnés.
-
Cercar, aquesir, recéber, amassar, classar, conservar e expausar tots los objèctes, documents, manuscrits, estudis, obratges, gravaduras, fotografias… qui pertòcan l’istòria de la Refòrma màgerment en Bearn.
-
Hicar a la disposicion deus estudiants e deus cercaires ua bibliotèca e ua documentacion sus lo protestantisme regionau.
-
Animar un talhèr d’arreligadura entà sauvaguardar los libes de la bibliotèca.
/// Perqué Ortès ?
La causida d’Ortès qu’estó dictada per lo ric passat protestant de la ciutat. Au sègle XVIau, Ortès qu’èra la capitala intellectuau deu protestantisme bearnés dab ua academia creada per Joana de Labrit e hèita universitat en 1583. En 1995, ua convencion qu’estó signada enter l’associacion e la vila d’Ortès qui hiquè a la soa disposicion duas salas de la Maison de Joana de Labrit, proprietat de la comuna, entà crear aquí lo musèu.
///Un musèu en constanta evolucion
A l’origina, lo musèu qu’a sonque duas salas qui aucupan lo segond solèr de la bastissi. La màger que receu l’exposicion permanenta qui presenta l’istòria deu protestantisme bearnés au sègle XIXau e la segonda, mei petita, que sèrv de sala d’arcuelh dab la bibliotèca. Au briu deus ans, lo musèu que receu fòrça presents e que hè ua importanta politica d’aquisicions. Aquera creishuda rapida de las colleccions qu’obliga los responsables a cercar a alengar la susfàcia d’exposicion.
En junh de 2002, ua navèra convencion qu’ei signada dab la vila. Lo musèu que devien musèu municipau e que receu duas salas mei au purmè solèr de la Maison de Joana de Labrit. Atau, la susfàcia d’exposicion qu’ei doblada. La sala d’arcuelh que passa au purmèr solèr on un taulèr de libreria ei creat. La sala d’arcuelh primitiva que receu la bibliotèca dab l’obrader d’arreligadura.